24-05-2022, 21:59
~11~
Autyzm to choroba neurologiczna, która daje objawy podobne do zaburzeń psychicznych. Lęk, depresja, objawy negatywne schizofrenii – to wszystko może przypominać autyzm. Trauma u małego dziecka, silnie zaburzająca jego rozwój – też.
1% społeczeństwa poniósł ofiarę w postaci swoich umiejętności społecznych, aby pozostałe 99% mogło żyć w lepszym świecie. Ewoluować dzięki wybitnym zdolnościom, niezwykłym umysłom. Geniusze, wynalazcy, naukowcy pchają ten świat do przodu. Za cenę ogromnego upośledzenia. „Muśnięci” robią ogromną przysługę, ale zdarzają się też jednostki niezdolne do samodzielnego życia. Z nimi jest więcej strat niż zysków. Ale to ruletka, genetyczna loteria, nie wiadomo, co się trafi, czasem skumuluje się zbyt dużo…
- Co mi dzisiaj opowiesz?
- Jest mi strasznie smutno od paru dni.
- To dobrze. W końcu nie uciekasz od swojego smutku. Masz szansę poczuć go w pełni. Gdzie on jest w ciele?
- Dusi mnie, pod żebrami. Ciężko mi oddychać. Nie chcę tego czuć. Wolałabym umrzeć, żeby tego nie czuć.
- To żałoba po zdrowym dziecku, którym nigdy nie będziesz. Pozwól mu odejść.
Głęboki wdech i głęboki wydech. Wydychaj smutek. Wdychaj nowe możliwości.
- To tak strasznie boli.
- Po operacji też boli i trzeba to przeczekać. To przeminie. Nie uciekaj od bólu. Bądź w nim, uważna, świadoma i obecna.
- Kiedyś psycholog kazał mi przytulić i pocieszyć „małą mnie”. Nie umiałam tego zrobić. Czułam się, jakby oczekiwano ode mnie, że sam fakt uzyskania przeze mnie pełnoletności sprawi, że będę umiała poradzić sobie ze sobą. Ale nic z tego. Ja żyję w wiecznym teraz. Nie zmieniam się. Nie rozwijam, nie dojrzewam. Skoro mam sama sobie pomóc, to równie dobrze mogłam to zrobić jako dziecko. Po co miałabym szukać wsparcia i ciepła u dorosłych? Dlaczego nie poradziłam sobie wtedy sama, a teraz mam sobie poradzić tylko dlatego, że uznają mnie za dorosłą? Cały czas jestem taka, jak wtedy.
- Rzeczywiście, mogłoby tak być, że nawet gdybyś dostała diagnozę w dzieciństwie, to nie szłoby za tym adekwatne do twoich potrzeb wsparcie. Musiało ci być bardzo trudno jako dziecko bez tej wiedzy, którą masz teraz. Jestem pod wrażeniem twojej wnikliwości. Opowiadasz o rzeczach, które trudno byłoby odgadnąć na podstawie jedynie obserwacji zewnętrznego zachowania.
- To prawda, przez ostatnie kilkanaście lat wiele nauczyłam się o sobie i to samopoznanie wciąż trwa. Idę do przodu w pewnych rzeczach, ale inne stoją w miejscu i nie mam na nie pomysłu. Np. dlaczego kontakt tak boli.
- Do kontaktu potrzebne jest odrębne „ja”, a twoje jest tak kruche. Pomyśl o wrodzonej łamliwości psychiki. Umysł niczym mózg pozbawiony czaszki. Serce na wierzchu, poza ciałem.
- Moje „ja” jest jak galaretka, która nigdy nie zastygnie.
- Indywidualne „ja” kostnieje po trzecim roku życia. U niektórych nigdy to nie nastąpi. Mogą oni wymagać czegoś w rodzaju mentalnej protezy. Stałość „ja” to pewna iluzja. W pewnym sensie pułapka.
Weźmy taki mechanizm, którego zadaniem jest przypisywanie innym ludziom myśli – dowolnych, o jakiejkolwiek treści. U jednych jest nadproduktywny i mamy do czynienia ze stanami lękowymi, paranoją, psychozą. U innych zaś nie działa w ogóle i wtedy nie ma mowy o kontakcie. Do kontaktu niezbędne jest założenie, że inni ludzie myślą i te myśli można z nimi wymieniać poprzez rozmowę. Potrzebny jest złoty środek. Z jednej strony mamy „inni ludzie myślą o mnie źle”, „inni ludzie chcą mnie skrzywdzić”, „inni ludzie zdają sobie sprawę z mojej wspaniałości i wyjątkowości”, z drugiej „po co się komunikować”, „nie zapytam pana o drogę, bo on pewnie też jej nie zna”, „gdyby chciał się tego dowiedzieć, to przecież by mnie zapytał”, „dlaczego ktoś miałby słuchać innej muzyki niż ja i jeszcze chcieć o tym gadać?” Kontakt z innymi w dużej mierze opiera się na wyobraźni i czasem za mocno się w niej zamykamy. A czasem nie dopuszczamy jej do głosu wcale. Dlatego tak ważna jest elastyczność w myśleniu. Dopuszczanie różnych perspektyw. Innych punktów widzenia. Domyślam się, że jest to dla ciebie trudne.
- Najtrudniejsze ze wszystkiego.
- Nie można się fiksować ani na swojej perspektywie, ani na oderwanych od rzeczywistości urojeniach, których nijak nie można potwierdzić, jedynie rozmyślając o nich.
Czuję się taka spokojna i wyciszona. Przy panu terapeucie nie ma euforii ani fascynacji jego osobą, takiej nadmiernej, z idealizacją. Nie ma też wyzywania go w myślach od najgorszych, złośliwych, nierozumiejących mnie, fałszywych idiotów- manipulatorów. Po prostu jest przy mnie. Tak kojąco i dobrze. Zwyczajnie, swobodnie. Cały czas pamiętam, że jest tylko terapeutą, a nie „osobą, w której mogłabym się zakochać”. Czuję jego autorytet, stanowczość, a zarazem łagodność. I co najważniejsze – nie jestem zazdrosna o innych pacjentów, ani o jego rodzinę. Czuję się silniejsza dzięki jego obecności w moim życiu. Lecz mam świadomość, że ta niezwykła relacja się kiedyś skończy. Jak już uda mi się zinternalizować jego osobę.
Być czułym, uważnym, otwartym na samego siebie – oto jego dewiza.
Normalne, zdrowe życie wyobrażam sobie jako nudne, pozbawione dramatycznej głębi. A tak naprawdę nie mam o nim pojęcia. Jest dla mnie abstrakcją. Nigdy go nie doświadczyłam.
Nachodzi mnie myśl, że to bez znaczenia, czy przeżyję resztę życia w zdrowiu, czy w patologii psychicznej – moje życie i tak się przecież kiedyś skończy i nie zostanie po nim śladu.
Przedtem wydawało mi się, że w ciągu dnia mam za mało czasu, by być sobą. Ale nie wydłużę doby. Muszę wyegzekwować od otoczenia to prawo do bycia sobą. Teraz.
- Powiedzmy, że skrzywdzono mnie w dzieciństwie, niewłaściwie traktowano, ale gdzie byłabym teraz, gdyby pozwalano mi ruszać ciałem? Kiwać się, machać rękami itp.?
- Tego nie wie nikt. Być może wybrano „mniejsze zło”.
Jestem brudna i obrzydliwa, bo przy ludziach udawałam kogoś innego. Na pokaz dla innych. W izolacji muszę odzyskać siebie. Pozbawiona osłony, nasiąknięta ohydą, w samotności muszę odbudować swoje „ja”.
- A gdyby to wszystko się nigdy nie wydarzyło? Gdyby się okazało, że to wszystko było kłamstwem? Całe moje dotychczasowe życie? Jeśli wyzdrowieję, tak właśnie będzie. Okaże się, że tylko udawałam, że jestem chora…
- Tak samo możesz udawać, że jesteś zdrowa. Nie mam na myśli maskowania/ukrywania objawów. Pomyśl, że zarówno zdrowie, jak i choroba są takim samym kłamstwem. Nic nie jest dane nam na zawsze i nie jest permanentną cechą naszego bytu. Kiedy to zrozumiesz, przestaniesz się tak kurczowo trzymać swojej tożsamości. Będziesz miała tak jakby pewien repertuar zachowań do wyboru. I żadne z nich nie będzie bardziej „twoje” niż inne. Rozumiesz? Zarówno te z przeszłości, jak i te, których nigdy nie próbowałaś. Przypomnij sobie, kiedy spróbowałaś czegoś nowego? Najłatwiej pomyśleć o jedzeniu.
- Kisiel… Pizza… Krupnik… - wyliczam potrawy, których spróbowałam jako nastolatka.
- Co sprawiło, że udało ci się to zrobić?
- Nie wiem. Po prostu poczułam w sobie taką gotowość do zrobienia czegoś na przekór wcześniejszej mnie.
- Przywołaj to uczucie. To wspomnienie.
- Poczułam, że dobrze jest stać się kimś innym.
- Dlaczego?
- Wyszłam ze schematu. Jakbym wtedy zapomniała, że tego nie lubię.
- Doskonale. Czyli odcięłaś się od „wiecznego teraz” i wybrałaś inne, bardziej pasujące do sytuacji?
- No jakoś tak.
- Ale co cię do tego skłoniło? Musiał być jakiś powód. Czemu miałaś dość przeszłości? Nasyciłaś się nią?
- Nie wiem. To się stało i już. Nie mogę nazwać tego swoim wyborem. Chyba tak, jak w nieświadomym śnie wcieliłam się w postać całkowicie oderwaną od mojego wcześniejszego życia na jawie. Nie umiem tego wyjaśnić. Ale spróbuję zbadać ten temat dogłębniej.
1% społeczeństwa poniósł ofiarę w postaci swoich umiejętności społecznych, aby pozostałe 99% mogło żyć w lepszym świecie. Ewoluować dzięki wybitnym zdolnościom, niezwykłym umysłom. Geniusze, wynalazcy, naukowcy pchają ten świat do przodu. Za cenę ogromnego upośledzenia. „Muśnięci” robią ogromną przysługę, ale zdarzają się też jednostki niezdolne do samodzielnego życia. Z nimi jest więcej strat niż zysków. Ale to ruletka, genetyczna loteria, nie wiadomo, co się trafi, czasem skumuluje się zbyt dużo…
- Co mi dzisiaj opowiesz?
- Jest mi strasznie smutno od paru dni.
- To dobrze. W końcu nie uciekasz od swojego smutku. Masz szansę poczuć go w pełni. Gdzie on jest w ciele?
- Dusi mnie, pod żebrami. Ciężko mi oddychać. Nie chcę tego czuć. Wolałabym umrzeć, żeby tego nie czuć.
- To żałoba po zdrowym dziecku, którym nigdy nie będziesz. Pozwól mu odejść.
Głęboki wdech i głęboki wydech. Wydychaj smutek. Wdychaj nowe możliwości.
- To tak strasznie boli.
- Po operacji też boli i trzeba to przeczekać. To przeminie. Nie uciekaj od bólu. Bądź w nim, uważna, świadoma i obecna.
- Kiedyś psycholog kazał mi przytulić i pocieszyć „małą mnie”. Nie umiałam tego zrobić. Czułam się, jakby oczekiwano ode mnie, że sam fakt uzyskania przeze mnie pełnoletności sprawi, że będę umiała poradzić sobie ze sobą. Ale nic z tego. Ja żyję w wiecznym teraz. Nie zmieniam się. Nie rozwijam, nie dojrzewam. Skoro mam sama sobie pomóc, to równie dobrze mogłam to zrobić jako dziecko. Po co miałabym szukać wsparcia i ciepła u dorosłych? Dlaczego nie poradziłam sobie wtedy sama, a teraz mam sobie poradzić tylko dlatego, że uznają mnie za dorosłą? Cały czas jestem taka, jak wtedy.
- Rzeczywiście, mogłoby tak być, że nawet gdybyś dostała diagnozę w dzieciństwie, to nie szłoby za tym adekwatne do twoich potrzeb wsparcie. Musiało ci być bardzo trudno jako dziecko bez tej wiedzy, którą masz teraz. Jestem pod wrażeniem twojej wnikliwości. Opowiadasz o rzeczach, które trudno byłoby odgadnąć na podstawie jedynie obserwacji zewnętrznego zachowania.
- To prawda, przez ostatnie kilkanaście lat wiele nauczyłam się o sobie i to samopoznanie wciąż trwa. Idę do przodu w pewnych rzeczach, ale inne stoją w miejscu i nie mam na nie pomysłu. Np. dlaczego kontakt tak boli.
- Do kontaktu potrzebne jest odrębne „ja”, a twoje jest tak kruche. Pomyśl o wrodzonej łamliwości psychiki. Umysł niczym mózg pozbawiony czaszki. Serce na wierzchu, poza ciałem.
- Moje „ja” jest jak galaretka, która nigdy nie zastygnie.
- Indywidualne „ja” kostnieje po trzecim roku życia. U niektórych nigdy to nie nastąpi. Mogą oni wymagać czegoś w rodzaju mentalnej protezy. Stałość „ja” to pewna iluzja. W pewnym sensie pułapka.
Weźmy taki mechanizm, którego zadaniem jest przypisywanie innym ludziom myśli – dowolnych, o jakiejkolwiek treści. U jednych jest nadproduktywny i mamy do czynienia ze stanami lękowymi, paranoją, psychozą. U innych zaś nie działa w ogóle i wtedy nie ma mowy o kontakcie. Do kontaktu niezbędne jest założenie, że inni ludzie myślą i te myśli można z nimi wymieniać poprzez rozmowę. Potrzebny jest złoty środek. Z jednej strony mamy „inni ludzie myślą o mnie źle”, „inni ludzie chcą mnie skrzywdzić”, „inni ludzie zdają sobie sprawę z mojej wspaniałości i wyjątkowości”, z drugiej „po co się komunikować”, „nie zapytam pana o drogę, bo on pewnie też jej nie zna”, „gdyby chciał się tego dowiedzieć, to przecież by mnie zapytał”, „dlaczego ktoś miałby słuchać innej muzyki niż ja i jeszcze chcieć o tym gadać?” Kontakt z innymi w dużej mierze opiera się na wyobraźni i czasem za mocno się w niej zamykamy. A czasem nie dopuszczamy jej do głosu wcale. Dlatego tak ważna jest elastyczność w myśleniu. Dopuszczanie różnych perspektyw. Innych punktów widzenia. Domyślam się, że jest to dla ciebie trudne.
- Najtrudniejsze ze wszystkiego.
- Nie można się fiksować ani na swojej perspektywie, ani na oderwanych od rzeczywistości urojeniach, których nijak nie można potwierdzić, jedynie rozmyślając o nich.
Czuję się taka spokojna i wyciszona. Przy panu terapeucie nie ma euforii ani fascynacji jego osobą, takiej nadmiernej, z idealizacją. Nie ma też wyzywania go w myślach od najgorszych, złośliwych, nierozumiejących mnie, fałszywych idiotów- manipulatorów. Po prostu jest przy mnie. Tak kojąco i dobrze. Zwyczajnie, swobodnie. Cały czas pamiętam, że jest tylko terapeutą, a nie „osobą, w której mogłabym się zakochać”. Czuję jego autorytet, stanowczość, a zarazem łagodność. I co najważniejsze – nie jestem zazdrosna o innych pacjentów, ani o jego rodzinę. Czuję się silniejsza dzięki jego obecności w moim życiu. Lecz mam świadomość, że ta niezwykła relacja się kiedyś skończy. Jak już uda mi się zinternalizować jego osobę.
Być czułym, uważnym, otwartym na samego siebie – oto jego dewiza.
Normalne, zdrowe życie wyobrażam sobie jako nudne, pozbawione dramatycznej głębi. A tak naprawdę nie mam o nim pojęcia. Jest dla mnie abstrakcją. Nigdy go nie doświadczyłam.
Nachodzi mnie myśl, że to bez znaczenia, czy przeżyję resztę życia w zdrowiu, czy w patologii psychicznej – moje życie i tak się przecież kiedyś skończy i nie zostanie po nim śladu.
Przedtem wydawało mi się, że w ciągu dnia mam za mało czasu, by być sobą. Ale nie wydłużę doby. Muszę wyegzekwować od otoczenia to prawo do bycia sobą. Teraz.
- Powiedzmy, że skrzywdzono mnie w dzieciństwie, niewłaściwie traktowano, ale gdzie byłabym teraz, gdyby pozwalano mi ruszać ciałem? Kiwać się, machać rękami itp.?
- Tego nie wie nikt. Być może wybrano „mniejsze zło”.
Jestem brudna i obrzydliwa, bo przy ludziach udawałam kogoś innego. Na pokaz dla innych. W izolacji muszę odzyskać siebie. Pozbawiona osłony, nasiąknięta ohydą, w samotności muszę odbudować swoje „ja”.
- A gdyby to wszystko się nigdy nie wydarzyło? Gdyby się okazało, że to wszystko było kłamstwem? Całe moje dotychczasowe życie? Jeśli wyzdrowieję, tak właśnie będzie. Okaże się, że tylko udawałam, że jestem chora…
- Tak samo możesz udawać, że jesteś zdrowa. Nie mam na myśli maskowania/ukrywania objawów. Pomyśl, że zarówno zdrowie, jak i choroba są takim samym kłamstwem. Nic nie jest dane nam na zawsze i nie jest permanentną cechą naszego bytu. Kiedy to zrozumiesz, przestaniesz się tak kurczowo trzymać swojej tożsamości. Będziesz miała tak jakby pewien repertuar zachowań do wyboru. I żadne z nich nie będzie bardziej „twoje” niż inne. Rozumiesz? Zarówno te z przeszłości, jak i te, których nigdy nie próbowałaś. Przypomnij sobie, kiedy spróbowałaś czegoś nowego? Najłatwiej pomyśleć o jedzeniu.
- Kisiel… Pizza… Krupnik… - wyliczam potrawy, których spróbowałam jako nastolatka.
- Co sprawiło, że udało ci się to zrobić?
- Nie wiem. Po prostu poczułam w sobie taką gotowość do zrobienia czegoś na przekór wcześniejszej mnie.
- Przywołaj to uczucie. To wspomnienie.
- Poczułam, że dobrze jest stać się kimś innym.
- Dlaczego?
- Wyszłam ze schematu. Jakbym wtedy zapomniała, że tego nie lubię.
- Doskonale. Czyli odcięłaś się od „wiecznego teraz” i wybrałaś inne, bardziej pasujące do sytuacji?
- No jakoś tak.
- Ale co cię do tego skłoniło? Musiał być jakiś powód. Czemu miałaś dość przeszłości? Nasyciłaś się nią?
- Nie wiem. To się stało i już. Nie mogę nazwać tego swoim wyborem. Chyba tak, jak w nieświadomym śnie wcieliłam się w postać całkowicie oderwaną od mojego wcześniejszego życia na jawie. Nie umiem tego wyjaśnić. Ale spróbuję zbadać ten temat dogłębniej.
Wysłano z mojego Samsunga F41.2
